“Het is moeilijk Patty. Hoe moet dat verder? Het is zó pijnlijk en verdrietig. Ik ben soms radeloos en de weg kwijt. De grond is weggevallen onder mijn voeten. Mijn jonge kinderen, hoe dan zonder haar, het is zo’n gemis? Ook haar verjaardag die aanstaande is. Hoe geef ik daar vorm aan in de nieuwe tijd? We vierden het altijd samen met onze kinderen en nu kan dat niet meer. Het kan niet meer sinds zij is weggevallen, omdat de onrust in haar hoofd en lijf te groot werd. Hoe moet dat nu toch allemaal?”
Het is een vrijdagochtend die met een blauwe lucht en een voorzichtig zonnetje begint. Het duin ontwaakt langzaam. We beginnen met lopen. Stilte tussen ons. Enkel de geluiden van het duin vullen de ruimte. Geluid van overvliegende vogels, ritselende blaadjes van de eekhoorns die er doorheen scharrelen. Ook de herten laten zich zien en zonder woorden staan we stil en kijken er beiden met verwondering naar. De loslopende bizons blijven ons deze ochtend gelukkig bespaard. De Kompassessie ontvouwt zich organisch. Op zijn moment tijdens de wandeling begint hij te vertellen over hoe het hem nu vergaat. Hij vertelt over zijn angsten, twijfels en zorgen. Hij vertelt over het pijnlijk en tastbare gemis van haar in hun gezin, van haar als zijn partner. Over de gezinsrituelen die niet meer kloppen zonder haar. Die leegte in bed en stilte aan de ontbijttafel. De pijn en verwarring van het niet meer kunnen delen. De vragen en gedachten die zich opstapelen in zijn hoofd of hij iets gemist heeft. Had hij moeten en/of kunnen ingrijpen?
Hij vertelt over de moeilijke en over de fijne momenten die zijn pad, gevraagd en ongevraagd, kruisen. Hij deelt over zijn zoektocht in het ‘nieuwe’ leven en diezelfde en toch andere tocht van iedereen om hem heen. De nieuwe wereld waar hij ongevraagd mee werd geconfronteerd vanaf het moment dat zij koos dat het leven niet meer ging. Het moment dat de onrust in haar lijf een vorm had aangenomen die niet meer te hanteren was, met daarbij de overtuiging dat het leven voor de mensen die achterblijven beter zou zijn zonder haar. Dat moment, het alles veranderende moment, met alle gevolgen van dien. Het is zo complex.
Grote tranen rollen over zijn wangen als deze aaneenschakeling van woorden zijn weg naar buiten vindt. Als een hevige regen- en onweersbui is zijn delen. Als een natuurelement met dito natuurkracht, niet te stoppen. Heftig, krachtig, indrukwekkend en mooi tegelijk. In veiligheid deelt hij daar in die duinen, tussen de herten en het groen, en ik luister naar hem en zie hem. Zoals na een hevige onweersbui de natuur altijd weer een bepaalde rust uitstraalt zo ervaar ik hem ook. Na alle emoties die ruim baan kregen komt er weer stilte in zijn lijf en hoofd. Het delen (lees; het regenen in de natuur) heeft voor dat moment de lucht geklaard en adem gegeven. Er ontstaat ruimte om met zachtheid te kijken naar wat onderdelen die zijn benoemd. Die aankomende verjaardag pikt hij er voor dat moment uit.
Zijn jonge kinderen vragen hoe we mama’s verjaardag gaan vieren en hij weet er geen antwoord op te geven. ‘Alles doet pijn in het antwoord’, zegt hij. Zijn focus ligt (begrijpelijk) op verdriet en gemis. Nu er ruimte is om er met wat meer zachtheid over te praten gaan we dieper in op het belang van rituelen en wat je eigenlijk ‘viert’ op zo’n verjaardag. Als iemand er fysiek is vier je dat hij een jaar ouder wordt. Dat kan niet meer. Het feit van haar dood kunnen we niet veranderen. Wel kunnen we ‘er anders naar leren kijken’. Er voor kinderen (en stiekem ook voor jezelf) een andere beleving aan geven. En zo komen we al pratend op het vieren van haar geboortedag. Zelfde dag, maar met een andere naam. Alleen al door er die andere naam aan te geven heeft het energetisch direct, een ander gevoel. In plaats van de last die deze dag brengt geeft het nu perspectief. Die gedachten alleen al geven hem een glinstering in zijn ogen. Het maken van een ritueel van haar geboortedag. Er begint iets te stromen en zijn ideeën nemen de vrije loop. Samen op bed dankbaar zijn voor het feit dat mama is geboren en heeft geleefd. Het besef dat mede door haar de kinderen zijn wie ze zijn en al het moois dat ze samen hebben mogen voortbrengen. Alle mooie momenten die ze samen mochten beleven. Het thema van de geboortedag zal dankbaarheid zijn.
Die week erna ontvang ik een whats app: “Er was natuurlijk pijn om het niet kunnen vieren van haar verjaardag. Maar wat was het een prachtige geboortedag! We hebben taart gegeten om te vieren dat ze al die jaren bij ons is geweest. De kinderen vonden het geweldig. We hebben deze dag gedeeld met familie en vrienden. We zijn dankbaar voor haar geboortedag en dat gaan we jaarlijks vieren. Dank je wel voor dit inzicht. Naast verdiet en gemis ook de focus op mooi en winst. Het lukt zeker niet altijd maar alle momenten dat het wel lukt zijn meer dan waardevol.”